مجله روزهای زندگی نشریه خانوادگی
شاید این مطالب برایتان مفید باشد
اختصاصی مجله روزهای زندگی – پسرم جیغ‌جیغوست! – خانم جوان 27 ساله‌ای به نام لیلا همراه پسر کوچولو و بانمک 4 ساله‌اش کارن وارد اتاق مشاوره شدند. پس از سلام و احوال‌پرسی با مادر و پسر، ظرف شکلات را جلوی کارن گرفتم و از او خواستم هر تعداد که دوست دارد شکلات بردارد. کارن ابتدا یک نگاه زیرچشمی به من کرد و بعد یک عدد شکلات برداشت. از او درخواست کردم با همکارم به اتاق بازی برود و نقاشی بکشد. بعد علت مراجعه‌شان را از مادرش جویا شدم.
جدیدا کارن خیلی جیغ می‌کشد و این موضوع باعث نگرانی من و پدرش شده است. گاهی فکر می‌کنیم نکند دارای اختلال روانی خاصی است که ما از آن اطلاع نداریم.
ممکن است بفرمایید در چه مواقعی جیغ می‌زند؟
مثلا وقتی به یک جای شلوغ مانند فروشگاه یا رستوران یا سوپرمارکت و… می‌رویم حرف‌هایش را با جیغ می‌زند. یا مثلا وقتی من و پدرش با شخص دیگری صحبت می‌کنیم نیازهایش را بلند می‌گوید و هرچه به او می‌گویم با جیغ حرفت را نزن، بیشتر لج می‌کند.
آیا زمانی‌که با شما تنهاست هم نیازهایش را با جیغ‌زدن مطرح می‌کند.
خیر، اصلا. فقط زمانی‌که پای شخص سوم وسط می‌آید یا به محیط خارج از خانه می‌رویم. دیروز مجبور شدم کارن را به بانک ببرم. به محض رسیدن به بانک شروع کرد به بلند صحبت کردن، خندیدن و جیغ زدن.
در این مواقع عکس‌العمل شما چیست؟
متاسفانه آن‌قدر به تذکرات من بی‌توجه است که بیشتر اوقات مجبورم او را تنبیه کنم یا سرش داد بزنم.
به نظر شما این نوع تنبیه مناسب است و آیا با این نوع تنبیه کردن نتیجه گرفته‌اید؟
خیر.
بیشتر کودکان برای آزار دادن والدین جیغ نمی‌کشند، بلکه این شور و هیجان زندگی است که در آنها جاری است و می‌خواهند هیجانات خود را تخلیه کنند. آنها به محض تجربه‌کردن قدرت صدای خود هر کاری می‌خواهند با آن می‌کنند. فکر می‌کنید چرا وقتی در سوپرمارکت و بانک هستید جیغ می‌کشد؟ زیرا هنگام داد زدن در یک فضای بسته و بزرگ، صدا پژواک دارد و این ترفندی برای کودکان است تا توجه والدین خود را جلب کنند و با این کار می‌گویند: «به من توجه کنید.»
بعضی دیگر برای داشتن چیزی که می‌خواهند مثل یک تکه شکلات، جیغ می‌کشند. در این حالت به زبان خود می‌گویند: «من … را می‌خواهم و باید اکنون آن را به من بدهی.» حال شما چه باید بکنید؟
داد زدن سر کودک با صدایی آرام‌تر چاره نیست. این مساله فقط مانند مسابقه فریاد کشیدن است که ببینید چه کسی صدای بلندتری دارد. بهترین راه دوری کردن از موقعیت‌هایی است که کودک را وسوسه می‌کند تا صدایش را بالا ببرد. یا با پرت کردن حواس او نیز می‌توانید از این شرایط سخت دوری کنید. گاهی می‌توانید برنامه خرید خود را با کودک هماهنگ کنید. خیلی آسان نیست همیشه برنامه‌های خود را با کودک هماهنگ کنید، اما هر زمان این امکان میسر شد، پیش از ترک خانه مطمئن شوید فرزند شما به خوبی استراحت کرده، شکمش سیر و مثانه‌اش خالی است زیرا اگر گرسنه و تشنه باشد صبر و انرژی‌اش کاهش پیدا می‌کند.
هنگامی که با فرزند کوچک خود بیرون می‌روید سعی کنید از مکان‌های ساکت، آرام و رسمی دوری کنید. به جای آن به مکان‌های شلوغ بروید. وقتی کودک‌تان در رستوران‌های شلوغ جیغ می‌کشد کمتر خجالت می‌کشید و کمتر مجبور هستید او را آرام کنید.
از او بخواهید از صدای درونی استفاده کند. هنگامی که کودک شما در نتیجه خوشحالی خود می‌خندد، او را سرزنش نکنید. فقط از او بخواهید با صدای درونی بخندد و جیغ نکشد. صدای خود را پایین بیاورید و خیلی آرام به او بگویید: «عزیزم من نمی‌توانم صدای جیغ‌های تو را تحمل کنم. این باعث سردرد من می‌شود.»
با او بازی کنید. گاهی نیاز است به کودک خود ملحق شوید و به او بگویید: «بیا تا می‌توانیم با صدای بلند جیغ بکشیم.» سپس صدای خود را کاهش دهید و بگویید: «حالا بیا ببینیم چه کسی می‌تواند آرام‌تر صحبت کند.» سپس همچون یک بازی حرکت بعدی را انجام دهید. به طور مثال، دست‌های خود را روی گوش بگذارید و بالا و پایین بپرید. این کارها باعث می‌شود تا جیغ کشیدن او همچون ده‌ها کار دیگرش جالب به نظر برسد.
هنگامی‌که در مکان‌های عمومی قرار دارید می‌توانید این بازی را خیلی سریع تمام کنید و مثلا بگویید: «اوه صدای تو مثل یک شیر قوی است. می‌توانی صدایت را مثل یک گربه آرام کنی.»
***
مامان کارن خوشحال از این‌که فرزندش مشکلی ندارد جلسه را ترک کرد و قرار شد جلسات بعدی برای آموزش روش‌های فرزندپروری مراجعه کند.
